ΠΡΟΑΣΤΙΟ (ΔΙΔΥΜΗ)


ΠΡΟΑΣΤΙΟ, Εκκλησία των Αγίων Βασίλειος και Σπυρίδων
Συνεχίζοντας κατά μήκος του κεντρικού δρόμου προς Εξωχώρι, σε μικρή απόσταση από τον Άγιο Νικόλαο, υπάρχει ένα μικρό εκτός δρόμου στα δεξιά σας που υπάρχει πινακίδα προς Νεοχώρι και Καστανιά. Ακολουθήστε αυτό το δρόμο μετά το νεκροταφείο και το λατομείο ψαμμίτη και έρχεστε σε μια εκκλησία αριστερά σας στην πλευρά του δρόμου πάνω από ένα χαμηλό όχθη. 

 Αυτό είναι ένα δίδυμο εκκλησάκι αφιερωμένο στον Αγιο Βασίλειο στη βόρεια πλευρά (αριστερή πόρτα) και στον Αγιο Σπυρίδωνα στη νότια πλευρά (δεξιά θύρα). Μια μικρή χαμηλή πόρτα συνδέει τις δύο εκκλησίες που είχαν αρχικά δύο καμάρες, αλλά κάποια στιγμή ο νότιος θόλος κατέρρευσε και αντικαταστάθηκε από την ξύλινη οροφή που υπάρχει σήμερα. 

  Το βόρειο εξωτερικό τοίχο έχει ενισχυθεί από αντηρίδες για να αποτρέψει το ίδιο πράγμα συμβαίνει σε αυτή η αποθήκη. Αντίθετα με πολλές άλλες δίδυμες εκκλησίες όπου ένας ναός ήταν «προσθέτει» στο άλλο, τα δύο αυτά χτίστηκαν την ίδια στιγμή στα 1754 από την οικογένεια Pourgalis, και οι τοιχογραφίες είχαν ζωγραφιστεί από Αναγνώστης Dimangelakis της Koutifari (Τώρα Θαλάμες).
http://www.insidemani.gr/el/destinations/kardamyli/surrounding-area/

 Από το βιβλίο του Γ.Α. Μαραβελέα "Πραστείο: Μια αγνοημένη μικρογραφία του Μυστρά, Ιστορικό αφήγημα", Αθήνα 1971.
Είναι χτισμένη στην ανατολική παρυφή του χωρίου κοντά στο νεκροταφείο. Στην πραγματικότητα πρόκειται για δύο εκκλησίες χωριστές, πού έχουν όμως κοινή τη στέγη και το μεσαίο τοίχο.
Οι εκκλησίες αυτές συγκοινωνούν εσωτερικά με μια χαμηλή πορτούλα, που είναι ανοιγμένη στον κοινό τοίχο. Είναι θολωτές και έχουν διαστάσεις 3X5 μέτρα η κάθε μια. Από τις αγιογραφίες τους σώζονται ακόμη μερικές μορφές αγίων και από τις επιγραφές τους μια στο Ιερό του Αγίου Βασιλείου, (η αγία πρόθεση), καθώς και ο κτιτορικός κώδικας του Αγίου Σπυρίδωνα.
Τις δυο αυτές επιγραφές, που διατηρούνται ακόμη σε καλή κατάσταση, μεταφέραμε εδώ, πριν τις εξαφανίσει ο χρόνος και η υγρασία:
«Η αγία πρόθεσις του εν αγίοις πατρός ημών Βασιλείου: Μνησθητι κε των δούλων σου Θωμά συν τη συμβία των τέκνων και των γονέων αυτού / Γερασίμου αρχιερέως1 / Κατερίνα Παγώνα».
Ακολουθεί ο κτιτορικός κώδικας του Αγίου Σπυρίδωνα: «+ Ανηγέρθη εκ βάθρων γης και ανιστορήθη ούτος ο θείος και πάνσεπτος ναός του εν αγίοις πατρός ημών Σπυρίδωνος του θαυματουργού, δια εξόδου του κυρ Αναγνώστη Δημητρουλάκη Παπαλιακάκη Πούργαλη εις βοήθειάν του της συμβίας και των τέκνων και εις μνημόσυνον των γονέων αυτού. Εν έτι 1754 μηνι Ιουλίου 7.
Χειρ Αναγνώστη Δημαγγελάκη εκ Κουτοίφαρι».
Οι σωζόμενες επιγραφές μας πληροφορούν, ότι η δίδυμη αυτή εκκλησία χτίστηκε από την πολύκλαδη οικογένεια Πούργαλη (εδώ κλάδος Δημητρουλάκη) και ιστορήθηκε από το ζωγράφο Αναγνώστη Δηιμαγγελάκη, ο οποίος με κάποια υπερηφάνεια προσθέτει στο επώνυμό του την καταγωγή του από το Κουτήφοφι. Και είναι δικαιολογημένη η περηφάνεια αυτή του ζωγράφου, γιατί από τον τόπο αυτό κατάγονταν διάσημοι ζωγράφοι, ανάμεσα στους οποίους ήταν και οι ονομαστοί αγιογράφοι Δοξαράδες, οι οποίοι μετανάστεψαν στη Ζάκυνθο και μας άφησαν εκεί αξιοθαύμαστα δείγματα της τέχνης τους2.
Φαίνεται ότι, και μετά τη μετανάστευση των Δοξαράδων, διατηρήθηκαν στο Κουτήφαρι εργαστήρια αγιογραφικής τέχνης, η οποία μεταδιδόταν από γενιά σε γενιά. Με το πέρασμα του χρόνου όμως, παρήκμασε η αγιογραφία στο Κουτήφαρι και τα προϊόντα της ήταν πολύ βάναυσα και ακαλαίσθητα. Έτσι δημιουργήθηκε η παροιμιακή έκφραση «σαν κουτηφαριάνικος άγιος», που διατηρείται ακόμη στην περιφέρεια, χαρακτηρίζοντας τους άσχημους ή ακαλαίσθητους.

Παραπομπές
1. Προφανώς πρόκειται για το Γεράσιμο Παπαλιακάκη Πούργαλη.
2. Βλ. Σ. Σκοπετέα. Η καταγωγή των Δοξαράδων. Επταν. Φύλλα, αρ. 3, σελ. 59. Επίσης Δ. Βαγιακάκου. Βυζαντινά ονόματα εκ Μάνης. Περιοδικό «Πελοποννησιακά» Τόμος 3. Σελ. 204.

ΠΡΟΑΣΤΙΟ, Εκκλησία των Αγίων Βασίλειος και Σπυρίδων
Συνεχίζοντας κατά μήκος του κεντρικού δρόμου προς Εξωχώρι, Σε μικρή απόσταση από τον Άγιο Νικόλαο, υπάρχει ένα μικρό εκτός δρόμου στα δεξιά σας που υπάρχει πινακίδα προς Νεοχώρι και Καστανιά. Ακολουθήστε αυτό το δρόμο μετά το νεκροταφείο και το λατομείο ψαμμίτη και έρχεστε σε μια εκκλησία αριστερά σας στην πλευρά του δρόμου πάνω από ένα χαμηλό όχθη. Αυτό είναι ένα δίδυμο εκκλησία αφιερωμένη στην Αγία ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ στη βόρεια πλευρά (αριστερή πόρτα χέρι) και του Αγίου Σπυρίδωνος στη νότια πλευρά (δεξιά θύρα χέρι). Μια μικρή χαμηλή πόρτα συνδέει τις δύο εκκλησίες εντός των οποίων είχαν αρχικά δύο καμάρες, αλλά κάποια στιγμή ο νότιος θόλος κατέρρευσε και αντικαταστάθηκε από την ξύλινη οροφή που υπάρχει σήμερα. Το βόρειο εξωτερικό τοίχο έχει ενισχυθεί από αντηρίδες για να αποτρέψει το ίδιο πράγμα συμβαίνει σε αυτή η αποθήκη. Αντίθετα με πολλές άλλες δίδυμες εκκλησίες όπου ένας ναός ήταν «προσθέτει» στο άλλο, τα δύο αυτά χτίστηκαν την ίδια στιγμή στην 1754 από την οικογένεια Pourgalis, και οι τοιχογραφίες είχαν ζωγραφιστεί από Αναγνώστης Dimangelakis της Koutifari (Τώρα Θαλάμες).


























Δεν υπάρχουν σχόλια: